Baskı Yay

Baskı yay Sıkıştırma ya da baskı yolu ile enerji depolama, kuvvet, yük sağlama ya da basınçlara yönelik kuvvetlere karşı koyma amaçları ile kullanılan yaylara,  denir. metal ya da metal alaşımlarından üretilen ve üzerine etki eden yükün ya da kuvvetin etkisi yönünde esneme işlemi yaparak bu etkiyi güvenli bir şekilde karşılayabilir.  Yay yük ya da kuvvet ortadan kalktığında ise depolamış olduğu enerjinin etkisi ile ilk haline geri dönen elemandır.

Genellikle dairesel kesitli bir telin, vida dişleri helisi şeklinde ve silindirik bir biçimde sarılarak getirilen yaylara, silindirik helisel baskı yay denir. Baskı yaylarında, kuvvetler lineer bir şekilde elde edilir. Lineer olmayan bir kuvvet elde etmek için, konik ya da fıçı yaylar imal edilir.

Yay Özellikleri

Baskı yayında, ortalama yay çapının, telin çapına oranına, yay indeksi ya da sarım oranı denir. Bu oran 4 ile 1 1 katsayılarının arasında olması tercih edilir. Baskı yayının, oturma yüzeyinde dik bir şekilde durması istenilen durumlarda yayın uç kısımlarına taşlama işlemi uygulanarak, düzgün bir oturma yüzeyine sahip olması sağlanır.

İstenilen durumlarda dikdörtgen ya da kare kesitli bir tel kullanılarak, baskı yay üretimi yapmak mümkündür. Sabit hatveli, değişken hatveli, taşlamalı silindirik, taşlamasız silindirik ve konik gibi çeşitleri mevcuttur. Baskı yayları, vibrasyon yayı, itme yayı, itici yay, titreşim yayı, elek yayı, helezon yay, basma yay gibi farklı isimler ile de bilinirler.

Baskı yayları uç kısımlarının şekillerine göre dört çeşitte üretilirler. Bu çeşitler; açık sonlu, açık sonlu taşlanmış, kapalı sonlu, kapalı sonlu taşlanmıştır.

 Baskı Yayının Hesabı İçin Gerekli Olan Bilgiler

Malzemenin kalitesi (örneğin yay çeliği ya da paslanmaz çelik)

Kullanılan telin çapı

Toplam tur ya da hatve sayısı

Yayın iç çapı ya da dış çapı

Sarım yönü (sağ, sol)

Yayın serbest boyu

Toplam tur ya da hatve sayısı

Blok yayın boy ölçüsü

Yayın kuvveti ya da kuvvetleri

Yüzeyinde taşlama var mı yok mu

Yüzeyinde koruma ya da kaplama var mı yok mu